Onderzoek toont aan dat TMS effectiever is dan een switch naar andere medicatie bij hardnekkige depressie

Wanneer traditionele antidepressiva geen resultaat opleveren, suggereert onderzoek gepubliceerd in het American Journal of Psychiatry dat transcraniële magnetische stimulatietherapie (rTMS) gunstiger resultaten oplevert dan het overschakelen op andere medicatie.

Toenemend bewijs voor rTMS bij depressie geeft patiënten meer opties en hoop

Wereldwijd kampen bijna 300 miljoen mensen met een ernstige depressie. Hoewel tweederde van de patiënten positief reageert op een combinatie van psychofarmaca en gesprekstherapie, blijft er een aanzienlijke groep die geen verbetering ervaart, zelfs niet na het proberen van één of meer antidepressiva. Bovendien wordt de kans op succes met een derde of vierde medicijn bij elke poging kleiner.

Een team onderzoekers van het Radboudumc hebben samen met neurocare clinics magnetische hersenstimulatie (TMS) onderzocht als alternatief wanneer traditionele antidepressiva niet werken.

Dr. Iris van Oostrom, een klinisch neuropsycholoog en ervaren TMS-clinicus werkzaam in neurocare clinics in Nederland, is co-auteur van het onderzoek.

“Tijdens een rTMS-behandeling plaatsen we een magnetische spoel op een specifieke plaats op de schedel. Uit de spoel komen magnetische pulsen die een netwerk in de hersenen stimuleren dat betrokken is bij depressie.”

Aan het onderzoek deden 89 patiënten mee die niet goed hadden gereageerd op ten minste twee behandelingen voor depressie.  Dr. Van Oostrom: “De helft van hen kreeg 25 sessies TMS, terwijl de andere helft een ander antidepressivum kreeg, volgens de gebruikelijke behandelrichtlijnen. Beide groepen kregen ook gesprekstherapie."

rTMS vergelijken met behandeling met antidepressiva

De bevindingen van het onderzoek lieten zien dat rTMS effectiever is dan de gebruikelijke medicatieswitch. “Na 8 weken behandeling zagen we dat de groep die rTMS kreeg minder depressieve klachten had dan de groep die gedurende deze 8 weken medicatie kreeg,” zegt dr. Van Oostrom.

“Het was al bekend dat wanneer antidepressieve medicatie niet werkt, slechts weinig mensen baat hebben bij een overstap naar nog weer andere medicatie, terwijl rTMS in dezelfde groep wel effectief blijkt te zijn,” vervolgt ze. Dit wordt in deze studie bevestigt en onderstreept de groeiende erkenning van rTMS als een betrouwbare optie voor patiënten die geen baat hebben gehad bij gebruikelijke behandelmethoden.

“Deze studie is de eerste die beide opties rechtstreeks met elkaar vergelijkt. Toen het onderzoek liep, zagen we dat patiënten ook duidelijk de voorkeur gaven aan TMS boven medicatie. Het was best moeilijk om patiënten te vinden die mee wilden doen aan het onderzoek, omdat veel van hen het risico niet wilden nemen om in de medicatiegroep terecht te komen.”

Een andere belangrijke observatie van het onderzoek was het verschil in therapietrouw tussen de twee groepen. “Wat ook interessant was om op te merken, is dat de patiënten die met medicatie werden behandeld vaker stopten met de behandeling dan de patiënten die met rTMS werden behandeld,” merkt dr. Van Oostrom op. Dit suggereert dat rTMS niet alleen effectiever is, maar ook beter te verdragen is.

rTMS krijgt steeds meer erkenning in richtlijnen voor depressiebehandeling

De bevindingen van dit onderzoek ondersteunen de laatste update van de Nederlandse richtlijnen voor de behandeling van depressie, waarin rTMS nu officieel een plaats heeft gekregen. Dr. Van Oostrom wijst op het belang van deze update:

“Nu TMS aan de richtlijn is toegevoegd, hebben artsen en patiënten meer opties voor de behandeling van depressie, wat hoop biedt aan mensen die geen verlichting hebben gevonden door de gebruikelijke behandelingen. “

In Nederland zetten organisaties als de Stichting Hersenstimulatie en de neurocare group zich in voor een verantwoord gebruik van TMS-therapie en de toegankelijkheid ervan. De neurocare academy is een gerenommeerde bron voor clinici die TMS-therapie in hun klinische praktijk willen toepassen. Ze bieden een online cursus in TMS-therapie, gevolgd door praktische trainingsworkshops in neurocare klinieken wereldwijd, waaronder locaties in Nederland, Australië en de Verenigde Staten.

Verwijzing

Dalhuisen, I., van Oostrom, I., Spijker, J., Wijnen, B., van Exel, E., van Mierlo, H., de Waardt, D., Arns, M., Tendolkar, I., & van Eijndhoven, P. (2024). rTMS as a next step in antidepressant nonresponders: A randomized comparison with current antidepressant treatment approaches. American Journal of Psychiatry. Advance online publication. https://doi.org/10.1176/appi.ajp.20230556